Covid-19 pandemisi hayatımıza her gün yeni kavramlar ekliyor. Bunlardan bir tanesi eskiden de varolan, fakat son yıllarda sıklığı artan sinüs mantar enfeksiyonlarıdır. Özellikle Covid-19 pandemisi sonrasında, yoğun bakımlarda artan yatış oranları ve steroidli ilaçların kullanımında ki artış, sinüs mantar enfeksiyonlarında ciddi artışa ve buna bağlı ölümlere yol açmaktadır. Samsun’da ve karedenizde de son aylarda sinüs mantar enfeksiyonlarının sıklığında artış oldu.
Mantar sinüziti, adından da anlaşılabileceği gibi mantarların yol açtığı sinüs enfeksiyonlarıdır. Normal şartlar altında, mantarlar havada, yüzeylerde, insanlarda, hayvanlarda, kısacası her yerde bulunurlar. Bir çok mantar zararsızken, bazıları hayatı tehdit eden enfeksiyonlara yol açabilirler. Sinüslerde, akciğerlede enfeksiyonlara yol açabilirler.
Özellikle AIDS veya kanser hastaları gibi bağışıklığın baskılandığı durumlarda, kontrolsüz diyabette veya bağışıklığı baskılayan ilaç kullananlarda bu enfeksiyonlara daha sık rastlanmaktadır.
Belirtiler normal sinüzitten çok da farklı değildir. Koku duyusunun azalması, kötü kokular alma, ateş, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, baş ağrısı gibi bulgular mevcuttur. Bu bulguları olan hastalar, eğer tedaviye cevap vermiyorsa veya hızla kötüleşiyorsa veya yukarıda saydığımız bağışıklık sistemi bozukluklarından birine sahipse bu durumda mantar sinüzitinden şüphe edilmelidir.
Mantar sinüziti olan hastaların bir kısmı daha selim seyirli ve kendi kendini sınırlayıcıdır ki, bunlar allerjik fungal sinüzit, fungus ball (mycetoma) ve saprofitik fungal sinüzit gibi tiplere ayrılırlar. Agresif formlar ise akut, kronik invaziv fungal sinüzit ve granülomatöz fungal sinüzit olmak üzere üçe ayrılırlar. Özellikle akut invaziv fungal sinüzit, bazı olgularda günler ve hatta saatler içinde hayati tehlike oluşturabilir.
Hastalığın tanısı için iyi bir KBB muayenesi, özellikle endoskopik muayene ve görüntüleme yöntemlerinden destek alınır. Mantar enfeksiyonlarında burun mukozası beyaz veya siyah renge bürünebilir.
Tedavi hastalığın tipine göre değişmekle birlikte esas olarak cerrahidir. Antifungal ilaçlar, burun yıkaması ve lokal kortikosteroidler tedaviye eklenebilir. Özellikle, akut invaziv fungal sinüzit, hızlı tanı ve tedavisi gereken bir hastalıktır.
Sonuç olarak, sinüs enfeksiyonu belirtileriniz varsa, doktorunuza danışın. Belirtileriniz ile size en uygun tedaviyi önereceklerdir. Yukarıda sayılan belirtiler sizde varsa ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanıyorsanız veya bağışıklık sisteminizi zayıflatan bir durumunuz varsa daha dikkatli olunmalıdır. İnvaziv fungal sinüs enfeksiyonları çok tehlikelidir ve hızla kötüleşebilir. Acil tedavi olmaksızın ölümcül olabilirler. Bağışıklık sisteminiz zayıfsa, sağlığınızı izlemek için düzenli kontroller yaptırma konusunda doktorunuzla görüşün.
KBB ve Burun Estetik Doktoru Doç.Dr. Özgür KEMAL
Ocak 2022